ABC nurka. Jaki sprzęt do nurkowania kupić?

Podwodny świat fascynuje, zachęca do poznawania. Nurkowanie dostarcza niezapomnianych wrażeń niezależnie od tego, gdzie nurkujesz. A schodzić pod powierzchnię można niemal wszędzie tam, gdzie jest woda.

 

Nurkować można na wiele sposobów. W zależności od miejsc, w których pływamy, używanego sprzętu oraz stylu nurkowania wyróżnić możemy:

• snorkeing, czyli nurkowanie z maską i fajką (rurką do nurkowania), opcjonalnie z płetwami. Polega na utrzymywaniu się na wodzie i oglądaniu podwodnego świata. Snorkeing popularny jest wśród turystów głównie w ciepłych wodach np. Chorwacji czy Egiptu.
   
• nurkowanie bezdechowe polega na nurkowaniu na wstrzymanym oddechu, najczęściej w masce i płetwach.
   
• płetwonurkowanie, które polega na rekreacyjnym nurkowaniu z butlą nawet do 40 metrów.
   
• nurkowanie techniczne, inaczej dekompresyjne, przeznaczone dla osób, które cieszą się dobrym zdrowiem. Polega ono na długotrwałym przebywaniu pod wodą, często na dużych głębokościach, co wiąże się z wykorzystaniem różnych mieszanin oddechowych, użyciem większej ilości sprzętu, cechującego się dobrą jakością.

Możemy dokonać też podziału ze względu na miejsce, w którym nurkujemy:

• wrakowe, które wiąże się z pływaniem po zatopionych statkach
• jaskiniowe, gdy pływamy po podwodnych jaskiniach, zalanych korytarzach, sztolniach. Przeznaczone jest dla osób bardzo doświadczonych, wymaga często poruszania się w ciasnych miejscach bez możliwości łatwego wypłynięcia.

 

Jaki sprzęt do nurkowania wybrać?

Na podstawowy zestaw płetwonurka składają się: maska do nurkowania, fajka oraz płetwy.

Są one niezbędne do każdego rodzaju nurkowania. Jak wybrać najodpowiedniejszy komplet?

 

Maska do nurkowania

Maska umożliwia ostre widzenie pod wodą, chroni nasz nos oraz usta przed dostaniem się wody oraz umożliwia wyrównywanie ciśnienia podczas nurkowania. Wybierając maskę należy kierować się kilkoma kryteriami. Ułatwią one dobranie najodpowiedniejszego sprzętu do naszych potrzeb.

Pierwszym z nich jest rodzaj maski.

• Maski z pojedynczą szybą zapewniają lepszą widoczność. W modelach takich nie można zamontować jednak szkieł korygujących, niezbędnych w przypadku osób, które posiadają wady wzroku.
   

• Maski z szybą dzieloną, swoim wyglądem przypominają okulary z dodatkowym elementem w postaci noska. Szyby w takich maskach znajdują się najczęściej w ramkach, które mogą posiadać różne kolory. Minusem jest to, że nie zapewniają tak dużego pola widzenia jak maski z pojedynczą szybą. Do masek dobrej jakości istnieje możliwość dobrania dodatkowo szkieł korekcyjnych.

• Na rynku dostępne są też maski panoramiczne. Charakteryzują się one konstrukcją stworzoną z dwóch osobnych kopuł, które umożliwiają bardzo szerokie pole widzenia.

• Ciekawą opcją skierowaną do miłośników technologii są maski z wbudowaną kamerą oraz aparatem fotograficznym. Rozpiętość cenowa i jakościowa tego sprzętu jest ogromna. Niektóre modele przeznaczone są dla osób, które nurkują amatorsko, na małych głębokościach. Zdarzają się również maski dla profesjonalistów, w których istnieje możliwość zejścia pod wodę nawet do 100 m.

Kupując maskę należy zwrócić uwagę na jej szczelność. Musi ona idealnie pasować do kształtu twarzy. Przymierzając maskę musimy zwrócić uwagę na to, by trzymała się ona twarzy bez zakładania paska. Należy zwrócić też uwagę na część zwaną noskiem. Po założeniu maski powinno tam pozostać na tyle dużo miejsca, by można było wypuści swobodnie powietrze. Ważną cechą maski jest kolor kołnierza. Najczęściej spotykane są czarne ( chroniące nasz wzrok przed wpadaniem światła) lub przezroczyste (umożliwiające obserwację kontem oka tego, co dzieje się z boku).

 

Fajka do nurkowania

Jest kolejnym elementem zestawu podstawowego. Przez wielu nurków uważana jednak za bezużyteczną. To, czy zdecydujesz się na posiadanie tego elementu zależy tylko od Twoich preferencji.

Fajka umożliwia oddychanie z głową zanurzoną pod wodę. Najpopularniejsza jest wśród osób, które uprawiają snorkeing. Zdecydowana większość fajek posiada elementy fluorescencyjne, które dodatkowo mają za zadanie sygnalizować pozycję nurka osobom znajdującym się nad wodą.

Fajki składają się z ustnika, rury oddechowej oraz mocowania na pasek. Droższe modele wyposażone bywają dodatkowo w system zaworków, który ułatwia opróżnienie fajki z wody oraz w „falochron”, który zabezpiecza przed dostaniem się wody do środka.

Kupując fajkę, należy zwrócić uwagę na to, by była jak najkrótsza i posiadała średnicę zewnętrzną około 2,5 cm. Należy zwrócić też uwagę na kształt ustnika. Jego wielkość i kształt powinna być dobierana indywidualnie. Istnieją dwa rodzaje ustników: do trzymania w zębach trzonowych oraz anatomiczne, które obierają się na zębach i podniebieniu nurka.

 

Płetwy

Kupując je, warto jest zwrócić uwagę na kilka podstawowych cech. Istnieją dwa najpopularniejsze rodzaje płetw: kaloszowe oraz paskowe.

Płetwy kaloszowe posiadają gumowe półbuty będące integralną częścią płetwy. Muszą one być idealnie dopasowane do rozmiaru, który nosimy, zakłada się je bowiem na bose stopy. Nadają się dobrze do pływania na powierzchni.

Płetwy paskowe w miejscu pięty posiadają gumowy pasek, którym można regulować wielkość do stopy. Należy je zakładać na buty neoprenowe. Przeznaczone głównie dla osób, które nurkują z butlą.

Monopłetwa jest to model mało popularny, ale dający dużo satysfakcji zaawansowanym nurkom. Charakteryzuje się pojedynczą płetwą mocowaną do obu stóp pływaka jednocześnie. Ruchy jakie się w niej wykonuje przypominają pływanie delfinem. Model ten często stosuje się we freedivingu i finswimmingu.Inną, poza konstrukcją, niezwykle istotną cechą płetw jest ich twardość.

Płetwy miękkie przystosowane są dla osób, które nie mają częstego kontaktu ze sportami, które angażują nogi do wysiłku. Płetwy miękkie dają mniejszy pęd, nie obciążają jednak nóg dzięki czemu ryzyko pojawienia się skurczy zostaje zminimalizowane.

Płetwy twarde najlepsze są dla osób, które dużo pływają lub uprawiają inne sporty angażujące nogi, takie jak: bieganie, jazda na rowerze czy na rolkach. Płetwy takie pozwalają osiągać duże prędkości, jednak wymagają użycia większej siły.

 

Pianka do pływania

Pianka, czyli kombinezon neoprenowy to drugą skórą nurka. Niezależnie od tego w jakich warunkach przyjdzie nam nurkować, z pewnością będziemy mogli dobrać odpowiedni, ponieważ oferta rynkowa jest bardzo rozbudowana. Pianki dzielą się na modele suche, półsuche oraz mokre.

Pianki suche dedykowane są dla osób nurkujących w wodach zimnych. Ich budowa pozwala na całkowite osłonięcie ciała od wody. Modele takie wyposażone są w opaski, które uszczelniają kołnierz, nogawki i rękawy. Dobrze dobrana pianka idealnie opina ciało. Nie należy nakładać ich bezpośrednio na gołą skórę - zawsze należy założyć ocieplacze oraz bieliznę.

Im skafander cieńszy i im niższa temperatura, tym grubszego ocieplacza powinniśmy użyć. Skafandry suche stosowane są gdy temperatura wody wynosi nawet około 0 stopni Celsjusza. Stosowane są więc do nurkowania głębokiego oraz podlodowego. W skład skafandra suchego wchodzą też połączone z nim buty, uszczelnienia na szyję, na nadgarstki wraz z rękawicami oraz zawór dolotowy i upustowy.

Pianki półsuche nie zapewniają takiej ochrony od zimnej wody jak pianki suche. Ich konstrukcja powoduje wlewanie się pod kombinezon małych ilości wody, przez co nie należy takich modeli używać w zimie, wczesną wiosną i późną jesienią. Wiele modeli posiada dodatkowo szczelny zamek, który umożliwia łatwe założenie takiego kombinezonu. Wykonane z neoprenu o grubości 3-5mm, stosowane w temperaturach 10-20 stopni.

Pianki mokre są to modele, w których całe ciało ma kontakt z wodą. Stosowane gdy temperatura wody i powietrza jest wysoka. Kombinezony takie spełniają kilka funkcji: zabezpieczają przed szokiem termicznym, chłodem, jaki może być odczuwalny po kilkudziesięciu minutach przebywania nawet w ciepłej wodzie. Możemy wybierać spośród modeli o różnych długościach nogawek.

Wykonane są z neoprenu o grubości 2-3 mm. Kupując piankę, musimy zwrócić uwagę na to, by jak najlepiej przylegała do naszego ciała. Tylko wtedy będzie spełniała swoje funkcje. W tym celu najlepiej jest móc ją samodzielnie zmierzyć. Jeśli nie mamy takiej możliwości, bo np. kupujemy piankę przez Internet, warto jest dokładnie zmierzyć swoje wymiary i porównać je z tabelami rozmiarowymi poszczególnych firm.

Tabele takie powinny być dostępne na stronie WWW producenta

 

Sprzęt powietrzny

Sprzęt powietrzny składa się z jednej lub dwóch butli, automatu oddechowego oraz kamizelki ratowniczo-wyrównawczej.

Butla nurkowa

Może być aluminiowa lub stalowa. Jej pojemność może wynosić 10, 12, 15, 18 litrów ale na rynku dostępne są również butle mniejsze o pojemnościach 4, 7 lub 8 litrów. Butle aluminiowe są znacznie większe i cięższe od stalowych gdy znajdują się na powierzchni. Gdy zanurzymy ją pod wodę staje się jednak lżejsza. Dzieje się tak, ponieważ aluminium ma pływalność neutralną, stal natomiast ujemną. Przekłada się to na ilość dodatkowego obciążenia, jakie niezbędne jest, by zejść pod wodę.

Butle stalowe stosuje się najczęściej w wodach zimnych, aluminiowe natomiast w ciepłych i słonych.

Ważnymi elementami butli są też:

• siatka butli, która chroni ją przed uszkodzeniem. Powinna być więc dobrze naciągnięta i nieuszkodzona,
• stopy butli, czyli plastikowe elementy umieszczone w dolnej części butli. Umożliwiają ich stawianie w pozycji pionowej,
• uchwyt, czyli rączka, za którą podnosi się butlę.

Automat oddechowy

Wszystkie automaty spełniają 5 podstawowych funkcji:

1. zmieniają wysokie ciśnienie mieszanki z butli, dopasowuje je do ciśnienia panującego na danej głębokości nurkowania,
2. aplikuje nurkowi mieszaninę oddechową w odpowiednim momencie,
3. podaje mieszaninę tlenową w odpowiedniej ilości,
4. umożliwia zasilenie dodatkowych elementów sprzętu do nurkowania,
5. umożliwia nurkowi wydech.

W większości z automatów możliwe jest nurkowanie do 50 metrów. W zależności od modelu dostępne są automaty tłokowe, membranowe, z obciążeniem i bez.
Jeśli zajmujemy się nurkowaniem rekreacyjnie i nie schodzimy poniżej 30 metrów, możemy zaopatrzyć się w prosty i tani automat. Im niżej schodzimy i w gorszych warunkach przyjdzie nam nurkować, tym sprzęt musi być lepszy, bardziej profesjonalny, a więc też droższy.

KRW czyli kamizelka ratowniczo-wyrównawcza

Posiadanie takiej kamizelki jest obecnie obowiązkowym wyposażeniem każdego płetwonurka. Ma ona za zadanie zwiększenie komfortu i bezpieczeństwa podczas nurkowania. KRW umożliwia zmianę pływalności nurka (w zależności od potrzeb na pływalność ujemną, neutralną lub dodatnią) oraz zapewnia wydobycie osoby na powierzchnię wody w sytuacjach zagrożenia.

Należy pamiętać, że kamizelka powinna być dobrana do rozmiarów nurka. Nie może ona być ani za mała, ani za duża. Zapewnia ona bowiem bezpieczeństwo oraz też prawidłowe mocowanie butli na plecach.

Każda kamizelka składa się z worka wypornościowego (jedno lub dwupowłokowego), zaworu upustowego, inflatora, uprzęży, dzięki której możliwe jest dokładne umocowanie kamizelki oraz z siatki służącego do mocowania butli. Jeśli kupujemy kamizelkę używaną, musimy zwrócić uwagę, aby wszystkie elementy były sprawne i nieuszkodzone. Sprzęt należy dokładnie sprawdzić przed każdym nurkowaniem.

 

Dodatkowy sprzęt do nurkowania

Balast nurkowy

Balasty mogą mieć różne formy i ważyć od 0,5 do 5 kg.
Kafelki są elementem obciążającym zakładanym na pas nurka. Są one jednoczęściowymi metalowymi ciężarkami. Woreczki ze śrutem to inna forma obciążenia. Wkłada się je w specjalnie do tego przystosowane kieszonki w pasie balastowym.

Podwodne oświetlenie

W zależności od potrzeb może to być latarka, błyskacz lub światło chemiczne.
Światło chemiczne doskonale nadaje się do nurkowania w ciemnych miejscach. Występuje w postaci różnokolorowych plastikowych pałek o długości od 10-20 cm, które świecą od 2 do 24 godzin.

Błyskacz jest to urządzenie, które nadaje pulsujące światło służące do wzywania pomocy, informowania pozostałych płetwonurków o swoim położeniu lub do oznakowania miejsca lub przedmiotu.

Latarka tradycyjna stosowana jest wszędzie tam, gdzie brakuje światła. Coraz częściej wyposażone są w energooszczędne LEDy, które znacznie zwiększają żywotność akumulatora lub baterii.

Głębokościomierz

Jest to urządzenie, dzięki któremu nurek dowiaduje się na jakiej głębokości obecnie się znajduje. Istnieją modele analogowe oraz dokładniejsze od nich - modele cyfrowe. Oba typy produkowane są najczęściej ze skalami do -50 metrów.

Komputer nurkowy

To elektroniczne urządzenie, które ma funkcje takie jak mierzenie czasu nurkowania, głębokości, maksymalnej głębokości nurkowania, głębokość i czas wymaganych postojów dekompresyjnych, zlecane tempo wynurzania się, temperaturę wody oraz przerwę powierzchowną. Niektóre komputery posiadają dodatkowo funkcje wskazywania przystanków bezpieczeństwa, nasycenie tlenem, ilość i skład czynnika oddechowego.

Komputery nurkowe posiadają najczęściej trzy tryby pracy: nurkowania, planowania nurkowania oraz historii nurkowania.

Jest to bardzo przydatny sprzęt. Zastępuje pracę wielu urządzeń niezbędnych przy nurkowaniu. Ma jednak stosunkowo wysoką cenę. Kupując sprzęt używany należy upewnić się, że nie jest on uszkodzony i nie utrudni nam nurkowania.