Kajakarstwo od A do Z - część II

Część II poradnika dotyczącego zakupu kajaków i kanadyjek.

Klasyfikacje i oznaczenia kajaków

Poszczególnym modelom przyporządkowane są symboliczne oznaczenia. Przekłada się to na wymiary łodzi oraz na ich przeznaczenie. Poniżej umieszczona została klasyfikacja wraz z symbolami i wymiarami niektórych jednostek.

1. Jednostki sportowe:

• jednostki regatowe do sprintu:

- kajaki K1(520x51 cm), K2 (650x55 cm), K4 (1100x60 cm)
- kanadyjki: C1 (520x74 cm), C2 (650x75 cm), C4, C7

• jednostki regatowe do maratonu: K1, K2, C1, C2
• sportowe łodzie górskie:

- kajaki slalomowe K1 (400x60 cm), zjazdowe K1 (450x60 cm)
- kanadyjki slalomowe C1 (400x70 cm), C2 (458 x 80 cm), Zjazdowe C1 (430x70 cm), C2

• łodzie żaglowe

2. Jednostki turystyczne i rekreacyjne:

• kajaki morskie K1 (510x60 cm), K2,
• kajaki do turystyki nizinnej K1 (530x60 cm), K2 (500x70 cm)
• kanadyjki do turystyki nizinnej C1, C2, C3, C4
• kajaki górskie K1 (330x60 cm), K2:

- o dużej wyporności
- ogólnego przeznaczenia
- krótkie (do 3 m)
- przeznaczone do rodeo o małej wyporności, do 2,5 m

• kanadyjki górskie zakryte C1, C2
• kanadyjki górskie otwarte C1, C2
• kajaki do polo
• kajaki do squirtu
• kajaki do surfingu (340x60 cm)

Innej klasyfikacji możemy dokonać ze względu na materiały, z jakich wykonane są kajaki. Na rynku istnieją jednostki wykonane z:

Laminatów, potocznie nazywanych plastikiem. Najpopularniejszy jest laminat poliestrowo-szklany. Lżejsze od nich są kajaki wykonane z laminatów na bazie włókna węglowego oraz żywic epoksydowych. Technologię tę wykorzystuje się głównie do wykonywania łodzi sportowych. Polietylen to kolejny popularny budulec. Jest on bardziej wytrzymały od laminatu. Dzieje się to jednak kosztem większej wagi.

Do największych zalet takich modeli zaliczyć można odporność na uderzenia i dużą żywotność oraz niską cenę, która wynika z masowej produkcji kajaków tego typu. Materiał ten ma jednak małą sztywność, słabą odporność na ścieranie i duży ciężar.

Kajaki składane zbudowane są ze szkieletu oraz powłoki. Powłoka wykonana jest najczęściej z dwóch rodzajów materiału. Dno wyścielone jest tkaniną stylonową pokrytą obustronnie warstwami gumy lub PCV. Pokład wykonuje się najczęściej z lżejszych materiałów, takich jak impregnowane tkaniny bawełniane czy stylonowe.

Szkielet kajaków składanych wykonuje się z drewna, duralu i mosiądzu. Typowe konstrukcje składają się z dwóch części - dziobu oraz rufy. Każdy z nich składa się ponadto z elementów podłużnicowych wykonanych z drewna, wodoodpornej sklejki lub duraluminium.

Do największych zalet takich modeli zaliczyć można łatwość transportu, dużą wyporność i dobrą pakowność. Kajaki składane posiadają również wady - wymagają bowiem delikatnego i fachowego użytkowania. Dość łatwo ulegają przedziurawieniu oraz uszkodzeniu szkieletu.

Drewno to kolejny materiał wykorzystywany do produkcji kajaków. Konstrukcje takie składają się ze sklejanych listewek oraz z laminatu szklano-epoksydowego. Materiał używa się głównie do produkowania wyczynowych kajaków regatowych i otwartych kanadyjek. Do zalet takich konstrukcji zaliczyć możne sztywność wpływającą na szybkość kajaków, stosunkowo dużą odporność na wielokrotne obciążenia oraz małą przewodność cieplną - nadają się więc do używania w wodach o niskiej temperaturze.

Tworzywa termoplastyczne wykorzystywane są głównie do produkcji kanadyjek turystycznych. Od niedawna rozwiązania takie stosuje się też w kajakach turystycznych.

Wyposażenie kajaka - na co zwrócić uwagę?

Każdy kajak powinien być wyposażony w następujące elementy:

Siodełko, wykonane najczęściej z materiału identycznego jak cały kajak. Powinno ono być sztywne i wytrzymałe. Szerokość elementu powinna być dopasowana do szerokości bioder, by zapewnić komfort podczas wielogodzinnych spływów. Uzupełnieniem siodełka jest oparcie, które powinno posiadać choć minimalną możliwość regulacji. W kanadyjkach górskich występują specjalne konstrukcje, w których płynie się klęcząc na jedno kolano.
Podnóżek to element wyposażenia kajaka, ale nie kanadyjek. Szczególnie ważna część w konstrukcjach górskich.
Komory wypornościowe to element bardzo przydatny w ciężkich kajakach, wykorzystywanych głównie w turystyce górskiej.
Uchwyty to elementy, które umożliwiają łatwy transport, przenoszenie ale też ułatwiają akcje ratunkowe.
Wiosła. W zależności od naszych potrzeb możemy wybierać wśród wioseł klasycznych, slalomowych, typu wing, asymetrycznych lub morskich. Odpowiedni kształt wiosła zależy od stylu w jakim wiosłujemy. Do stylu wysokiego najlepsze są pióra długie i szerokie (najpopularniejszy kształt). Kajakarstwo morskie wymaga natomiast wioseł długich i wąskich.

Skręcone wiosła preferowane są przez zdecydowaną większość użytkowników. Zachowują się one lepiej przy silnym wietrze, wymagają jednak z każdym ruchem skręcania nadgarstka. We wiosłach klasycznych stosuje się natomiast kąt między piórami od 60 do 90 st. Wiosła ergonomiczne mają natomiast kąt przekręcenia pióra między 65-75 st.

Kształt umożliwia tu wiosłowanie bez skręcenia drążka. Wiosła produkowane są w całości z drewna, przy użyciu metalowego drążka, o piórach z kompozytu lub plastiku.

Zaletą drewna jest sztywność, dobra odporność na zużycie i fakt, że materiał ten dobrze leży w dłoni. Wiosła takie nadają się do wszystkich typów turystyki kajakowej.

Drążki metalowe są najodpowiedniejsze dla kompozytowych i plastikowych wioseł turystycznych. Często posiadają uchwyty wykonane z miękkiej pianki, które zapewniają lepszy komfort użytkowania.

Wykorzystanie drążków z kompozytu jest cechą charakterystyczną dla modeli zawodowych. Materiał ten jest lekki i wytrzymały oraz przyjemny w dotyku. Jest jednak znacznie droższy od metalu.

Najpopularniejsze w Polsce są piórka plastikowe, wykonane z polietylenu. Są one lekkie, ale miękkie i mało wytrzymałe, przez co nadają się głównie do turystyki nizinnej. Bardziej wytrzymałymi materiałami są laminat węglowy oraz kompozyt.

W jakie wyposażenie dodatkowe warto zainwestować?

Rozpoczynając swoją przygodę z kajakarstwem, powinniśmy brać pod uwagę spakowanie kilku dodatkowych elementów składających się na wyposażenie naszego kajaka. Pierwszą z takich rzeczy powinna być apteczka, zapakowana w wodoodporne etui.

Kolejną rzeczą, którą powinien posiadać każdy kajakarz, jest kamizelka ratunkowa, najlepiej w jaskrawych barwach i dodatkowych elementach odblaskowych. Wybierając się na długi trip, warto wyposażyć się w mapę opakowaną wodoszczelnym etui i takiż kompas.

W ciągu ostatnich lat na rynku pojawił się duży wybór wodoszczelnych pokrowców, do których spakować można cały ekwipunek - zmienne ubrania, kuchenkę, dokumenty, buty czy namiot. Pokrowce takie produkowane są w różnych wielkościach w kształcie, który bez problemu dopasuje się do wnętrza kajaka czy kanadyjki.