Maszyny budowlane i różnego rodzaju urządzenia są nam potrzebne, to nie ulega wątpliwości. Dlatego należy odpowiednio o nie dbać. A nie sposób tego robić bez regularnego serwisowania. Jeśli zaniedbamy maszyny, wcześniej czy później mogą odmówić nam posłuszeństwa.
- Czym jest serwisowanie?
- Co się psuje w maszynach?
- Jak dbać o maszyny?
- Jak często serwisować maszyny?
Czym jest serwisowanie?
Serwisowanie polega na tym, że oddajemy określony sprzęt, na przykład urządzenie elektryczne lub mechaniczny pojazd, do serwisu, w którym zostanie on poddany przeglądowi oraz ewentualnie naprawie albo konserwacji.
Co się psuje w maszynach?
Powód, dla którego korzystanie z usług serwisu maszyn i urządzeń jest koniecznością, jest dość prosty i oczywisty - urządzenia i pojazdy się psują. I nie chodzi tu tylko o awarie, ale i o to, że z biegiem czasu są coraz bardziej wyeksploatowane.
Jednym z głównych problemów, o których trzeba tu wspomnieć, jest zużycie trybologiczne. Poszczególne elementy w danej maszynie stale ze sobą współpracują, a tarcie, jakie między nimi występuje, przyczynia się do zużycia materiałów.
Tego typu usterka ma wiele rodzajów. Zużycie ścierne dotyczy wszystkich maszyn, bo tarcie jest niezbędne, by mogły funkcjonować. Z tak zwanym scuffingiem mamy do czynienia wtedy, gdy między poszczególnymi współpracującymi elementami znajduje się mała warstwa oleju, nie dająca sobie rady z pokryciem nierówności. Zużycie adhezyjne występuje podczas tarcia ślizgowego o niewielkiej prędkości i dużym nacisku, kiedy zderzają się dwie metaliczne powierzchnie.
Zużycie zmęczeniowe jest wynikiem zmiennego miejscowego obciążenia układu maszyny. Możemy wyróżnić jeszcze zużycie z udziałem utleniania. Tutaj występują problemy z powierzchniową warstwą metalowych elementów, która niszczy się podczas tarcia w wyniku oddzielenia od siebie cząsteczek tlenu.
Ale nie tylko zużycie trybologiczne jest powodem, dla którego trzeba serwisować maszyny. Inną przyczyną jest korozja, czyli zachodzące między metalowym materiałem a środowiskiem fizykochemiczne i elektrochemiczne oddziaływanie. Korozja, stanowiąca taki problem w przypadku wszelkich maszyn, a zwłaszcza ich elementów roboczych, to po prostu skutek działania środowiska na konkretny element.
Tak jak zużycie trybowe, również korozja nie zawsze działa tak samo. W zależności od jej charakteru wyróżnia się kilka jej rodzajów. Korozja równomierna to taka, która zachodzi na całej powierzchni metalu w sposób równomierny, co oczywiście niekorzystnie wpływa na całokształt własności mechanicznych maszyny. Korozja międzykrystaliczna natomiast pojawia się wzdłuż granic ziaren metalu.
Korozja wżerowa jest procesem zachodzącym na skutek obecności chlorków na danej powierzchni. Wyróżnić trzeba też pękanie korozyjne - mamy z nim do czynienia, gdy powstają pęknięcia śród- i międzykrystaliczne. Taki proces jest tym bardziej kłopotliwy, że zachodzi w mało agresywnym środowisku, co uświadamia nam, że tak naprawdę w praktycznie żadnych warunkach pracy używane przez nas maszyny nie są bezpieczne. Właśnie dlatego regularne serwisowanie jest tak istotne.
Jak dbać o maszyny?
Aby maszyny i urządzenia rzadziej się psuły i wolniej eksploatowały, trzeba odpowiednio się z nimi obchodzić. Tempo eksploatacji maszyny zależy nie tylko od liczby przepracowanych godzin, jej uruchomień i wyłączeń, ale także tego, czy i jak często przekraczane są podczas jej pracy określone parametry.
Jak ograniczyć ryzyko awarii i spowolnić zużywanie się elementów maszyny? Bez wątpienia duże znaczenie ma tu prawidłowa konserwacja. Czynności, które wpływają na eksploatację, należy wykonywać według zaleceń producenta. Do remontów powinno się używać albo oryginalnych części, albo zamiennych posiadających odpowiednie certyfikaty.
Oczywiście żeby dobrze zadbać o stan maszyn, trzeba wiedzieć co i kiedy się psuje, dlatego niezbędna jest profesjonalna diagnostyka, najlepiej z użyciem specjalistycznego sprzętu, takiego jak chociażby endoskopy, spektrografy, czy kamery termowizyjne.
Jak często serwisować maszyny?
O tym, że daną maszynę trzeba oddać do serwisu, możemy się też dowiedzieć dzięki okresowym kontrolom, które pozwalają wykryć usterki. Problem w tym, że, pomijając urządzenia techniczne, kontrolowane przez nadzór techniczny, przepisy nie określają jak często należy takie kontrole przeprowadzać. A to sprawia, że może nas zaskoczyć awaria którejś z maszyn w najmniej odpowiednim momencie i będziemy musieli oddać ją do naprawy. Aby uniknąć takich sytuacji, warto serwisować urządzenia regularnie. Ale jak często?
Na to pytanie nie ma jednej odpowiedzi. Wszystko zależy od tego, z jakim konkretnie urządzeniem czy maszyną mamy do czynienia. Optymalna częstotliwość serwisowania, podobnie zresztą jak jego sposób, jest określana przez producenta maszyny, powinniśmy więc bez trudu znaleźć takie informacje w dołączonej do niej dokumentacji.
