Dla jednych sport, dla drugich sposób na miłe spędzanie czasu z przyjaciółmi, dla innych jeszcze wymówka do samotnego pobytu na łonie natury, odpoczynku i kontemplacji. Niezależnie od tego czym wędkarstwo jest dla Ciebie, niezbędne będzie zakupienie podstawowego ekwipunku. Zapraszamy do zapoznania się z poniższym tekstem, dzięki któremu dowiesz się, jak skompletować sprzęt najodpowiedniejszy dla Ciebie.
• Rodzaje i przeznaczenie wędek
• Rodzaje kijów wędkarskich
• Na jakie parametry wędek zwrócić uwagę?
• Jaki kołowrotek wybrać?
• Jakie żyłki wędkarskie kupić?
• Najlepsze haczyki wędkarskie
Rodzaje i przeznaczenie wędek
W zależności od przeznaczenia, wędziska możemy podzielić na kilka podstawowych grup:
Baty to najprostsze modele, mające długość od dwóch do kilkunastu metrów. Co ciekawe, baty pozbawione są przelotek oraz kołowrotka. W końcowej części wędziska (zwanej szczytówką) przytwierdzony jest łącznik, który pozwala na przymocowanie żyłki.
Wędki takie wykorzystywane są najczęściej do połowów spławikowych na jeziorach oraz kanałach. Baty przyjmują też formę sprzętu sportowego i wykorzystywane są często przez profesjonalistów. Modele takie mogą sięgać 18 metrów i kosztować nawet kilka tysięcy złotych.
Wędki machowe, balonki. Swoją budową przypominają baty. Mogą mieć od 8 do 10 metrów. Różnią się od batów tym, że posiadają przelotki i stosuje się do nich kołowrotki. Ze względu na to, że umożliwiają połowy na dużych odległościach, wykorzystywane są często na szerokich rzekach i większych akwenach wodnych.
Odległościowe to kije zbudowane najczęściej z włókna węglowego. Na rynku możemy znaleźć zarówno modele segmentowe jak i teleskopowe. Długość wędzisk odległościowych sięga zawsze powyżej 4 metrów. W wędkach tego typu stosuje się kołowrotek łożyskowy. Łowi się nimi najczęściej przy wykorzystaniu spławika ryby białe. Warto wspomnieć, że są to wędki bardzo delikatne, które wymagają lekkiego zestawu.
Wędki spinningowe. Skonstruowane przy wykorzystaniu włókna węglowego lub szklanego. Ich długość wynosi od 1,5 do 3 metrów. Wędziska takie wykorzystywane są do łowienia z brzegu lub z łódki, głównie ryb drapieżnych. W wędkach tego typu stosuje się najczęściej średni lub duży kołowrotek. Wykorzystywane do połowów we wszystkich typach wód.
Wędka podlodowa, jak wskazuje nazwa, przeznaczona jest do wędkowania z lodu. Wędki takie są najczęściej bardzo małe i krótkie. Wykorzystywane są do połowów spławikowych, błyskowych ale też mormyszkowych (przy pomocy sztucznej przynęty naśladującej kiełża). Stosuje się tu bardzo małe, proste kołowrotki.
Wędki muchowe są to modele produkowane z włókna węglowego, służące do połowu metodą sztucznej muchy. W zestaw poza odpowiednim kijem wchodzi tu specjalny kołowrotek o ruchomej szpuli i grube linki muchowe. Niezbędna jest też mucha wędkarska, która imitować ma owada, w zależności od modelu, w różnych stadiach rozwoju. Na muchę możemy łowić pstrągi, lipienie pospolite i klenie.
Wędki karpiowe to modele mające około 4 metry długości. Są one sztywne, mocne i ciężkie. Waga takiej wędki wraz z osprzętem jest dość duża, przez co zaleca się wykorzystywanie podczas łowów solidnej podpórki.
Wędki morskie dzielą się na modele wykorzystywane do połowów z brzegu i z kutra. Oba typy to wędki sztywne i niezwykle wytrzymałe. Różnią się głównie długością. Wędki kutrowe są znacznie krótsze (2-3 metry); przeznaczone do łowienia z brzegu natomiast mają od 4 do 4,5 metra.
Dobra wędka to podstawa, lecz do udanych połowów potrzebujesz także odpowiedniego kija. Od czego zacząć, decydując się na zakup? Zastanów się jaki rodzaj wędkarstwa chcesz uprawiać i czy zależy Ci na zakupie jednej, uniwersalnej wędki, czy może zestawu wielu, specjalistycznych modeli?
Rodzaje kijów wędkarskich
Najprostszego podział kijów można dokonać ze względu na sposób ich budowy. Rozróżniamy więc wędki:
Teleskopowe, które rozkładają się wysuwając kolejne elementy schowane w większych. W zależności od wielkości, wędki takie mogą składać się z dwóch, trzech lub czterech segmentów. Wpływa to na dużą mobilność sprzętu i łatwość jego przechowywania.
Segmentowe składają się z kilku części - segmentów, które należy ze sobą połączyć, by wędka była gotowa do połowu.
Jednoczęściowe, których największą zaletą jest wysoka wytrzymałość.
Na jakie parametry wędek zwrócić uwagę?
Do najważniejszych parametrów jakie posiada kij zaliczyć możemy:
Akcję, czyli parametr, który mówi nam o zachowaniu wędki podczas wykonywania rzutu oraz holowania ryby. W jakim stopniu wędka będzie się odkształcała i jak wpłynie to na skuteczność łowu. Im bardziej wędka odkształca się podczas machania nią, tym wolniejsza akcja.
Masa (ciężar) wyrzutu określa wagę przynęty wraz z obciążnikiem, jakie można stosować w danej wędce. Jest to na tyle ważna informacja, że zbyt duże obciążenie może spowodować zepsucie się wędki podczas wykonywania rzutu lub wykonywanie nieefektywnych wyrzutów, w przypadku gdy obciążenie jest zbyt małe. Dla osób początkujących zaleca się korzystanie z wędek, których masa rzutu mieści się w przedziale 15 - 80 gram.
Waga wędki wynika bezpośrednio z materiału, jaki został użyty do jej stworzenia. Ciężar wędki powinno się dostosować do sposobu łowienia. Im lżejsza wędka, tym lepiej.
Długość. Różne rodzaje wędek cechują się różną długością. Na rynku możemy znaleźć modele posiadające od 0,5 do nawet 18 metrów długości.
Długość transportowa to parametr jaki posiada złożona wędka. Przekłada się to na komfort w transportowaniu i przechowywaniu jej.
Jaki kołowrotek wybrać?
Większość wędek wymaga zastosowania kołowrotka. Stanowi on integralną część zestawu wędkarskiego, którego zgranie przekłada się na komfort i skuteczność połowu.
Podział kołowrotków
Podstawowy podział kołowrotków dotyczy szpuli, na którą nawija się żyłkę. Dzielimy je więc na modele:
Z ruchomą szpulą, której oś ustawiona jest prostopadle do wędziska. Używa się ich do wędkarstwa gruntowego, spławikowego, muchowego oraz morskiego. Cechują się mocnym wykonaniem i dużą wytrzymałością.
Najpopularniejszy typ takich kołowrotków to multiplikatory. To właśnie one wykorzystywane są najczęściej do połowów morskich oraz do większych ryb. Ich wytrzymałość przekłada się jednak na trudniejszą obsługę, związaną m.in. z wymianą szpuli. Istnieją też specjalistyczne kołowrotki muchowe, które dedykowane są właśnie do tego wędkarstwa.
Stała szpula charakteryzuje się tym, że oś kołowrotka ułożona jest równolegle do wędki. Kołowrotki tego typu wykorzystywane są głównie w wędkarstwie morskim i spławikowym. Modele takie polecane są głównie osobom początkującym. Są one dużo bardziej uniwersalne i niezawodne, nie zacinają się i najczęściej nie posiadają luzów.
Decydując się na taki typ kołowrotka, powinniśmy zwrócić uwagę na jakość rolki prowadzącej żyłkę. Od jakości wykonania tego elementu zależy właściwe nawijanie żyłki oraz jej żywotność. Powierzchnia wewnętrzna powinna więc być gładka i solidnie wykonana.
Kolejny podział dotyczy umiejscowienia hamulca na kołowrotku. Rozróżniamy więc modele:
Z przednim hamulcem (tzw. górnym). Blokada umieszczona jest tu z przodu i hamuje szpilę. Są to konstrukcje prostsze i lżejsze, charakteryzują się łatwą regulacją i dużą precyzją.
Z tylnym hamulcem (tzw. dolnym). W tym przypadku blokada umieszczona jest w tylnej części mechanizmu w tzw. przekładniach. Zaletą takiego rozwiązania jest niezawodność i łatwość regulacji podczas holu.
Parametry kołowrotków
Do podstawowych parametrów kołowrotków zaliczamy przełożenie, ilość łożysk, pojemność szpuli oraz masę.
Przełożenie mówi nam o tym, jak szybko uda się nawinąć żyłkę na szpulę. Parametr ten określa ilość obrotów szpuli po jednym pełnym obrocie korbki. Przykładowo, jeśli przełożenie wynosi 5.5:1 oznacza to, że dany kołowrotek wykona 5.5 obrotu szpuli podczas jednego pełnego obrotu korbką.
Do połowów gruntowych i spławikowych zaleca się stosowanie kołowrotków o przełożeniu poniżej 5.0, do połowy ryb drapieżnych natomiast 5.0 i więcej.
Liczba łożysk wpływa na stopień skompilowania urządzenia. Pamiętajmy, że wartość ta nie musi przekładać się na jakość. Liczba łożysk nie jest więc najważniejsza podczas podejmowania decyzji dotyczącej wyboru danego modelu.
Pojemność szpuli, czyli ilość żyłki, która może zostać nawinięta na szpulę. Dla początkujących wędkarzy zaleca się modele mogące nawinąć 100m żyłki o grubości 0.4 mm. Pamiętajmy, że plecionka i żyłka o takiej samej grubości zajmują nieco inną przestrzeń - plecionka nawiniemy nawet o 25% mniej.
Masa kołowrotka w niektórych typach wędkarstwa ma decydujący wpływ na komfort połowu. Łowiąc np. karpie, możemy posiadać nieco cięższy kołowrotek. Nie ma to wpływu na połów. Gdy wykorzystujemy sprzęt do spinningu, powinniśmy pamiętać, że metoda ta wymaga od nas dużej pracy. Im lżejszy kołowrotek, tym lepiej. W praktyce oznacza to, że najlepszym rozwiązaniem są modele o masie 250-350 gr. Najcięższe kołowrotki mogą ważyć nawet kilka kilogramów. Wykorzystuje się je głównie do połowów morskich, na duże okazy osiągające 200 kg masy.
Jakie żyłki wędkarskie kupić?
Istnieją dwa rodzaje żyłek: plecione oraz pojedyncze.
Żyłki plecione wykonane są z kilku splecionych ze sobą włókien. Największych ich plusem jest wysoka wytrzymałość, minusy to wysoka cena oraz niska elastyczność, co przekłada się na niskie amortyzowanie szarpnięć ryby podczas jej holowania.
Żyłki pojedyncze wykonane są natomiast z jednego włókna, mają niższą cenę, mniejszą wytrzymałość ale jednocześnie większą elastyczność. Zalecane są początkującym wędkarzom.
Podczas połowu wykorzystuje się dwa rodzaje żyłek (dwie części): żyłkę główną (dłuższą część) oraz tzw. przypon. Przyponem nazywa się odcinek, który w razie dużego obciążenia zrywa się jako pierwszy. Dzięki temu stracimy co najwyżej haczyk i przypon. Pozostałe elementy (spławik, ciężarek) mocowane są wyżej, przez co w przypadku zerwania żyłki nie tracimy ich. Aby przypon spełniał swoje funkcje, powinien być cieńszy od żyłki głównej o około 0,02-0,05 mm. Obie części łączy się ze sobą za pomocy specjalnych uchwytów nazywanych krętlikami.
Najważniejszą cechą żyłki jest jej grubość, która przekłada się na wytrzymałość. Powinniśmy używać jednak możliwie najcieńszych, gdyż są one bardziej elastyczne i mniej znosi je wiatr podczas zarzucania przynęty. Wybierając grubość, powinniśmy kierować się rodzajem ryby, jaką chcemy złowić. I tak:
- do połowów morskich wykorzystujemy żyłki o grubości 0.4 mm,
- chcąc upolować karpia lub szczupaka - 0.3-0.35 mm,
- na węgorza 0.22 – 0.25 mm,
- na leszcza 0.18 – 0.22 mm,
- na płoć 0.16 – 0.20 mm.
Kolejną cechą, na którą powinniśmy zwrócić uwagę, jest zabarwienie wody wybranego łowiska. Pod jej kolor powinniśmy dobierać wybarwienie żyłki. Uniwersalne, pasujące do większości polskich łowisk, mają kolor szary.
Najlepsze haczyki wędkarskie
Wykonane są ze stalowego drutu o okrągłym lub kwadratowym przekroju. Składają się z trzonka zakończonego oczkiem lub łopatką, z łuku, zadziora (żądła) oraz grotu, czyli ostrza.
W zależności od tego jakiej przynęty chcemy użyć i jak dużą rybę złowić, powinniśmy dobrać odpowiedni rozmiar haczyka.
Osobom początkującym zaleca się wybieranie haczyków o numerach 6-10 z gotowymi, nawiniętymi już przyporami.
Pasjonuje Cię wędkarstwo? Wszystkim wędkarzom życzymy taaaakich ryb!
