Jednym z najczęściej używanych sprzętów w kuchni jest patelnia. To od niej zależeć będzie większość przygotowywanych przez nas potraw, dlatego warto jest postawić na dobrej jakości model. Dziś mamy do wyboru wiele patelni z powłoką nieprzywierającą (non-stick), natomiast my skupimy się na dwóch najpopularniejszych rodzajach: na ceramicznej oraz teflonowej.
• Patelnie teflonowe – jaką wybrać?
• Wady i zalety patelni teflonowej
• Teflon - za czy przeciw?
• Jak wybrać dobrą patelnię ceramiczną?
• Zalety patelni ceramicznych
• Patelnie ceramiczne czy patelnie teflonowe - którą wybrać?
Patelnie teflonowe – jaką wybrać?
Przede wszystkim należy zaznaczyć, że patent na powłokę teflonową ma wyłącznie firma DuPont. A więc powinniśmy wybierać te patelnie, które zostały wytworzone w ten sposób – inaczej będziemy mieć do czynienia z „podróbką” teflonu, co zaważy na jakości oraz trwałości takiego sprzętu. W Polsce patelnie z powłoką teflonową DuPont produkuje m. in. firma Tefal. Ale co ciekawe, także popularny sklep meblowy Ikea również posiada w swojej ofercie „prawdziwe” patelnie teflonowe. Jak to rozpoznać? Musimy na opakowaniu produktu znaleźć informację o znaku zastrzeżonym, który będzie w takiej postaci: Teflon®.
Wady i zalety patelni teflonowej
Jakie są główne zalety patelni teflonowej? Przede wszystkim wykonane są ze śliskiej powłoki, dzięki czemu – przy prawidłowym użytkowaniu sprzętu – potrawy nie powinny do niej przywierać. Na takich patelniach można smażyć bez tłuszczu, co jest szczególnie ważne dla osób dbających o linię czy zwracających uwagę na jakość jedzenia i zdrowe odżywianie. Nie jest to jednak powłoka bez żadnych wad.
Musimy wiedzieć, że jest bardzo podatna na zarysowania i nie możemy używać sztućców oraz akcesoriów metalowych podczas smażenia na takiej patelni. Tutaj koniecznością okaże się zakup drewnianych lub silikonowych akcesoriów (pod warunkiem, że takich jeszcze nie mamy).
Co się stanie jeśli jednak zarysujemy teflon? Po pierwsze, nawet najmniejsze uszkodzenie, może spowodować, że drobinki teflonu przedostaną się do jedzenia. A po drugie: powłoka zaczyna tracić nieprzywierające właściwości. Nie możemy też pozwolić na przegrzewanie się takiej patelni – producent zaleca nie przekraczanie temperatury o wysokości 260 stopni, aczkolwiek w praktyce lepiej, aby oscylowała na granicy 200-230 stopni. Powłoki teflonowej nie można też gwałtownie schładzać, np. poprzez polanie zimną wodą zaraz po ściągnięciu z ognia.
Teflon - za czy przeciw?
Jakiś czas temu pojawiły się informacje, jakoby smażenie na powłoce teflonowej było szkodliwe dla naszego zdrowia, chociaż trzeba podkreślić, że badacze nie są do końca zgodni w tej kwestii. Kontrowersjewzbudził kwas perfluorooktanowy (PFOA), który był jednym ze składników teflonu. Czemu był?
Co prawda nie potwierdzono tego, że podczas zwykłego użytkowania szkodliwy składnik jest uwalniany, jednak firma DuPont postanowiła pominąć go w procesie produkcji swojej powłoki i patelnie produkowane od 2015 roku nie powinny już zawierać PFOA. Jednak nadal należałoby uważać na wszystkie podróbki teflonu, ponieważ ich skład jest wątpliwy.
Jak wybrać dobrą patelnię ceramiczną?
Nawet jeśli kupimy patelnię z powłoką teflonową wytwarzaną przez firmę DuPont (i to po 2015 roku), to istnieje niebezpieczeństwo, że po zarysowaniu powłoki, drobinki teflonu przedostaną się do jedzenia. Dlatego wiele osób decyduję się na patelnie z powłoką ceramiczną, które zostały uznane za bardziej ekologiczne.
Zalety patelni ceramicznych
Za główną zaletę patelni ceramicznych uznaje się brak substancji szkodliwych (wspomnianego wcześniej PFOA oraz PTFE) używanych podczas produkcji. Ponadto ta powłoka jest zdecydowanie bardziej odporna na zadrapania i otarcia, a dzięki gładkiej powierzchni łatwo się ją czyści. Poza tym można ją nagrzewać do bardzo wysokich temperatur.
Podczas smażenia ważne będzie również to, że patelnia ceramiczna równomiernie się rozgrzewa. Jednakże, tak samo jak w przypadku patelni teflonowej, należałoby unikać gwałtownych zmian temperatur (polewania zimną wodą), ponieważ możemy wtedy uszkodzić powłokę.
Patelnie ceramiczne czy patelnie teflonowe - którą wybrać?
W obu przypadkach mamy do czynienia z patelniami nieprzywierającymi, na których można smażyć bez tłuszczu, co jest bardzo dużym plusem. Patelnie ceramiczne są jednak bardziej odporne na zarysowania, a w przypadku teflonu trzeba dodatkowo stosować drewniane lub silikonowe akcesoria. Żadnej z tych patelni nie powinno się myć w zmywarce, ani gwałtownie schładzać.
Warto też wiedzieć, że patelnie ceramiczne można nagrzewać do o wiele wyższych temperatur niż teflonowe.
W ostatnich latach w Polsce można zaobserwować „boom” na patelnie teflonowe – ze względu na cenę oraz powłokę „non-stick”. Jednak odkąd na rynek weszły patelnie ceramiczne to powoli wypierają swoją konkurencję.
