Oświetlenie ogrodowe - jakie wybrać?

Gdy nadchodzi lato, ze swymi upalnymi i zniewalająco pachnącymi nocami, trudno usiedzieć w czterech ścianach. Choć słońce zachodzi późno, moment ciemności nadchodzi zwykle zbyt szybko. Na szczęście, łatwo odpędzić ogrodowe mroki za pomocą wielu modeli lamp, reflektorów, pochodni czy innych źródeł światła. Bez względu na fakt, czy szukamy romantycznego, miękkiego blasku, czy jasnego światła które oświecić ma posesję dla bezpieczeństwa – każdy znajdzie coś dla siebie.

Lampy elektryczne - jaką wybrać?

Najczęściej spotykanym oświetleniem ogrodów są lampy elektryczne. Dobieramy je w zależności od miejsca instalacji źródła światła, pełnionej funkcji i preferowanego poboru energii elektrycznej.

Oświetlenie musi być odpowiednio dopasowane do elewacji budynku, ogrodzenia, ogrodu i okolicy. W zależności od miejsca, do którego zostały przeznaczone, mogą mieć postać stojącą, wiszącą, kinkietu oraz do zabudowy.

Lampy przeznaczone do zamontowania w ogrodzie różnią się znacznie od tych, przeznaczonych do wnętrz. Niedopuszczalne jest instalowanie na zewnątrz tych samych lamp, co w pokoju. Lampa zamontowana na zewnątrz musi być przede wszystkim solidna, szczelna, trwała, niepodatna na różnice temperatur i wilgoć.

Lampy wykorzystywane do oświetlania podwórka są zwykle dołączone do wydzielonego lub głównego obwodu oświetlenia. Oprawy oświetlające podwórko są zazwyczaj zasilane napięciem 230 V.

W przypadku źródeł światła o mniejszym zasilaniu (12 V, 24 V) niezbędne okaże się użycie transformatora redukującego napięcie z sieciowego 230 V, wymaganego przy instalacji niskoprądowej.

Dobrym pomysłem na obniżenie kosztów oświetlenia jest instalacja wyłączników zmierzchowych lub czujników ruchu, które włączają oświetlenie tylko w momencie, gdy jest potrzebne. Niektóre modele lamp umożliwiają ustawienie dokładnych godzin, w ciągu których lampa ma być zapalona.

Żarówki i świetlówki czyli, najpopularniejsze źródła światła

Najpopularniejsze obecnie źródła światła to:

• Żarówki – wciąż popularne lecz najmniej energooszczędne rozwiązanie. Dają one miękkie, przyjazne dla oka światło.
• Świetlówki – rozwiązanie bardziej skomplikowane technologicznie, innowacyjne i energooszczędne. Zużywają one zdecydowanie mniej energii od żarówek, a tym samym na dłużej wystarczają. Zapewniają jasne, mocne światło.
• Żarówki halogenowe – są trwalsze zarówno od żarówek i świetlówek. Pozwalają na osiągnięcie ciekawych efektów dekoracyjnych. Zapewniają mocne i jasne światło.

Diody LED i lampy solarne

Ważne, aby wybierając lampy, kierować się ich energooszczędnością. Pamiętajmy, że lampy zewnętrzne, prócz oświetlania ogrodu w trakcie wieczornych spotkań, często palić będą się przez wiele godzin w nocy.

Z uwagi na niższe koszty użytkowania warto rozważyć zakup lamp, których konstrukcja opiera się na zastosowaniu diod LED. Jest to najnowocześniejsza z opcji i stanowi rozwiązanie stosunkowo drogie. W najbliższym czasie możemy spodziewać się prężnego rozwoju tego segmentu rynku z uwagi na największą opłacalność w wielogodzinnym korzystaniu. Jak na razie, lampy LED dają nieprzyjemne dla oka, zimnie i mocne światło.

Bezpłatne korzystanie zapewniają lampy solarne, które wykorzystują do generowania energii światło słoneczne. Podstawę stanowią tu ogniwa krzemowe. Najpopularniejsze przybierają formę palików, które można łatwo zamontować, wbijając je w wybranym miejscu (np. wzdłuż ścieżki).

Wyznacznik IP kluczem do wyboru dobrej lampy?

W przypadku zakupu jakichkolwiek lamp, należy kierować się parametrem IP. Jest to liczbowe oznaczenie zabezpieczenia źródła światła przez obudowę. Wskaźnik składa się z dwóch cyfr. Pierwsza z nich określa zabezpieczenie przed destrukcyjnym wpływem ciał stałych (jak kurz), drugi – przed cieczami. Pyłoszczelność oznaczana jest wskaźnikami 0 do 6, druga z kategorii - wodoszczelność - od 0 do 8.

Nietrudno domyślić się, że oznaczenie IP będzie więc kluczowe dla długiej żywotności ogrodowej lampy. W zależności od danego miejsca w ogrodzie, wymagane będą inne parametry.

Model kupowany do altany, składziku czy innego zadaszonego miejsca, posiadać może mniej restrykcyjne wymagania, np. IP 21.

Jeśli lampa stać będzie nieosłonięta pod gołym niebem, posiadać musi wyższe parametry. Właściwą wytrzymałością na deszcz charakteryzować będą się modele od wskaźnika IP 44.

W przypadku modeli przeznaczonych do bezpośredniego otoczenia wody, np. oczek wodnych, fontann czy wodospadów, niezbędne będą najwyższe wskaźniki, rzędu IP 68.

Lampy do zabudowy - jak wybierać?

Małe lampy punktowe tzw. najazdowe, służą do zabudowy w powierzchni podwórza. Są one świetnym rozwiązaniem dla wszystkich osób, które cenią sobie podświetlone ścieżki, podjazdu czy wjazdu do garażu. Zazwyczaj wybierane są aktualnie lampy LED.

Podobne lampy mogą być instalowane bezpośrednio na podłożu podwórka np. pomiędzy kostką czy w płycie chodnikowej oraz do oświetlania rzeźb ogrodowych czy roślin. Lampy do zabudowy także muszą charakteryzować się stosunkowo wysokimi parametrami,  przynajmniej IP 67, a także odpornością na nacisk rzędu 1000 kg.

Jak wybrać reflektory halogenowe?

Dają mocne, punktowe światło. Przeznaczone są zazwyczaj do oświetlenia wybranego punktu otoczenia, np. numeru domu rośliny czy elementu z aranżacji ogrodu.

Niektóre modele, dzięki systemowi klamr i zacisków, pozwalają na łatwe zainstalowanie światła na konarach drzew czy krzewach. Część modeli oferuje regulację szerokości wiązki światła (od 15 do 50 stopni). Bardziej skomplikowane modele lamp posiadają system zabezpieczający przez porażeniem świetlnym (olśnieniem).

Wybierasz lampę? Zwróć uwagę na klasę ochronności lamp

Dobierając elektryczne oświetlenie do ogrodu należy bez wątpienia kierować się klasą ochronności. Lampy o wysokiej jakości chronią osoby w najbliższym otoczeniu przed urazami, spowodowanymi kontaktem z wadliwą instalacją. Instalując lampy o niskiej klasie ochronności ryzykujemy możliwością porażenia elektrycznego.

Wbrew pozorom, klasa pierwsza nie oznacza najlepszego wyboru – czym wyższa, tym lepsza. Dostępne są lampy zaklasyfikowane do 4 kategorii:

• Klasa 0 - zabezpieczenie przed porażeniem prądem zapewnione jest jedynie przez izolację roboczą. Najbardziej niebezpieczna z opcji, niepolecana przez specjalistów.
• Klasa I - oprawa posiada izolację roboczą i połączenie ochronne,
• Klasa II - oprawa posiada podwójną lub wzmocnioną izolację, nie wymaga połączenia ochronnego,
• Klasa III - oprawa zasilana bezpiecznym niskim napięciem.

Lampy ogrodowe powinny mieć II klasę ochronności, zaś lampy do podświetlenia oczek wodnych – III.

Bezpieczeństwo, a oświetlenie

Z elektrycznością nie ma żartów. Aby nie ryzykować niepotrzebnymi przygodami z prądem, wybierać należy jedynie modele posiadające certyfikaty bezpieczeństwa. Kupowana lampa powinna posiadać przynajmniej oznaczenie „CE” co oznacza, że spełnia normy UE.

Jeśli produkt spełnia normy polskie, oznaczony jest znakiem B. Stanowi to gwarancję, że stan technologiczny lampy zapewnia bezpieczne korzystanie.

Oświetlenie oczka wodnego - jakie wybrać?

Obecnie na rynku dostępnych jest wiele możliwości sprawnego, ale i estetycznego oświetlenia oczek wodnych. Dostępne w wielu kształtach i barwach są wodoodporne lampy halogenowe czy solarne, instalowane na brzegu wody. Mają one różny system zasilania - od typowego napięcia 220 V, poprzez lampy o napięciu 12 V, po lampy solarne.

Ciekawe rozwiązanie stanowią kule pływające, które utrzymują się na powierzchni wody, czerpiąc energię słoneczną. Mają one małą moc – zazwyczaj 3W, nie zapewniają więc mocnego światła.

Ciekawy efekt zapewni także oświetlenie podwodne. Wiele lamp stylizowanych jest na naturalne elementy ogrodu, jak kamienie czy konary, przez co zapewniają jeszcze ciekawszy efekt wizualny. Najlepiej, aby wykorzystać je do punktowego oświetlenia najbardziej efektownych elementów wodnej kompozycji – rzeźb czy fontann. Lampy podwodne zasilane są napięciem 12 V.

Inne rodzaje oświetlenia

Doraźne oświetlenie imprez plenerowych zapewnią przenośne lampy. Są one zazwyczaj zasilane przez popularne baterie AA lub akumulatory. Jest to oczywiście drogie rozwiązanie, ale możemy obniżyć koszty, korzystając z akumulatorów, które naładujemy ponownie po zużyciu.

Osobną kategorię stanowią lampy, które odstraszać mają uporczywe w lecie owady latające. Nie służą one do zapewniania światła lecz wabią, zabijają i zbierają padłe insekty. Wybierać należy modele trwałe, o wysokiej jakości, które zapewnią spokojne wieczory przez lata.

Mniej praktyczne ale wyjątkowo urokliwe, są wszelkiego rodzaju lampy oliwne (lub stylizowane na takie) lub świece. Przyjemną atmosferę zapewnią także pochodnie, które obecnie nie przypominają już pierwotnych sprzętów naszych przodków. Obecne konstrukcje opierają się na trwałych materiałach (jak stal) i zaopatrzone są we wbudowane zbiorniki z naftą.