Niby każdy wie, że o zęby trzeba dbać, a okazuje się, że większość z nas zmaga się z różnymi chorobami: próchnicą, paradontozą, zapaleniem miazgi, czy nadwrażliwością. Oczywiście nie ma co się łudzić, że problemy te są od razu zgłaszane lekarzowi. Duża część społeczeństwa boi się dentysty i jego gabinet odwiedza rzadko. Podpowiadamy, jak dbać o zęby, by ustrzec się chorób i mieć piękny, biały uśmiech.
• Jak myć zęby?
• Jaką wybrać szczoteczkę do zębów?
• Codzienna higiena jamy ustnej
Dieta a zdrowie jamy ustnej
Sposób, w jaki się odżywiamy ma ogromny wpływ na stan zębów i dziąseł. Dieta musi być pełnowartościowa. Przede wszystkim powinniśmy organizmowi dostarczać odpowiednią ilość wapnia, najlepiej w połączeniu z witaminą D, gdyż ułatwia jego wchłanianie. Jeść należy więc mleko i jego przetwory, sardynki i śledzie z puszki, zielone warzywa, a także strączkowe. Wapń znajdziemy również w orzechach i w pełnoziarnistym pieczywie. Oprócz niego w diecie nie powinno zabraknąć zawartych w owocach i warzywach: fosforu, cynku, białka, a także witamin z grupy A, B, C.
Warto wiedzieć, że znaczenie ma także konsystencja żywności. Wybierając twarde i zawierające błonnik pożywienie, utrzymujemy zęby i dziąsła w czystości. Z kolei miękkie i lepkie pokarmy mogą oblepiać je, gromadzić się w szczelinach zębów i pomiędzy nimi, a w efekcie zwiększać grubość płytki nazębnej.
W trosce o zęby warto odstawić produkty bogate w cukier. Jest on bowiem pożywieniem dla bakterii. To samo tyczy się skrobi – w kontakcie ze śliną zamienia się w ślinie w cukry proste. Warto więc nie tylko zrezygnować z lizaków i cukierków, ale także ograniczać podjadanie. Przekąski lepiej zjeść od razu, a nie raczyć się nimi przez długi czas. Po zjedzeniu warto przepłukać usta chociażby wodą.
Jak myć zęby?
Badania pokazują, że mimo iż każdy wie, że należy myć zęby, to i tak jest spory odsetek osób, które tego nie robią. Warto jednak zaznaczyć, że dla higieny jamy ustnej ważne jest szczotkowanie zębów, jednakże nie sama czynność, ale także sposób, w jaki to robimy i czas. Zęby należy myć przynajmniej 2 minuty. Znaczenie ma technika, zwłaszcza, jeśli używamy zwykłej szczoteczki.
Zaczyna się od czyszczenia zewnętrznych powierzchni zębów górnych, a następnie dolnych, przy zastosowaniem delikatnych ruchów obrotowo-wymiatających. Szczoteczka powinna być ustawiona poziomo pod kątem 45 stopni do linii dziąseł. Zalecane jest wykonywanie 4-6 ruchów w jednym miejscu, a główka szczoteczki powinna obejmować trzy sąsiednie zęby. Następnie należy oczyścić wewnętrzną powierzchnię zębów górnych i dolnych metodą pionową z ruchem wymiatającym, aby pozbyć się resztek pokarmów. Ostatnim etapem jest czyszczenie powierzchni żujących wykonując krótkie ruchy do przodu i do tyłu.

Jaką wybrać szczoteczkę do zębów?
Powyższa technika sprawdza się w przypadku tradycyjnej szczoteczki. Wiele osób wybiera jednak elektryczne. W nich główka wykonuje ruchy obrotowe, należy więc tylko przesuwać ją po każdym zębie. Zdecydowanie lepszym rozwiązaniem jest natomiast szczoteczka soniczna. Wykonuje nie ruch obrotowy, ale wymiatający i pulsujący. Dzięki temu jest delikatniejsza dla dziąseł i lepiej czyści zęby.
To, o czym warto wiedzieć w przypadku klasycznej szczoteczki, to właściwe dobranie twardości włosia. Miękkie jest przeznaczone dla tych, które mają wrażliwe dziąsła, niejednokrotnie krwawiące podczas mycia. Średnie powinna używać większość ludzi, gdyż są bardzo uniwersalne i pozwalają dobrze oczyścić zęby, a także ochronić dziąsła. Twarde są rzadko polecane, gdyż mogą z nich korzystać osoby o zdrowych i odpornych dziąsłach, ale narażonych na tworzenie się kamienia nazębnego.
Niezależnie od tego, jaką szczoteczkę się warto unikać nadmiernego ucisku wywieranego przez szczoteczkę podczas czyszczenia zębów. Może to bowiem doprowadzić do krwawień, nieodwracalnych zmian w przyzębiu, a nawet ubytków abrazyjnych.
Ponadto szczoteczkę należy wymieniać od razu, gdy widać na niej pierwsze oznaki zużycia lub co trzy miesiące. Gromadzą się w niej bowiem bakterie. Niektórzy uważają, że powinno się ją wymieniać także po grypie i przeziębieniu, gdyż we włóknach gromadzą się drobnoustroje, które mogą się przyczynić do nawrotu choroby. W szczoteczkach elektrycznych i sonicznych wymienia się końcówki.

Codzienna higiena jamy ustnej
Szczotkowanie zębów powinno się wykonywać dwa razy dziennie, chociaż są teorie, że lepiej robić to trzykrotnie. Mimo, iż można usłyszeć, że trzeba to robić po każdym posiłku, nie powinno się brać tego na poważnie. Nie można zębów myć częściej niż 5 razy dziennie, gdyż może to prowadzić do uszkodzenia szkliwa i podrażnienia dziąseł. Zwłaszcza, jeśli robi się to w zły sposób. W dodatku nadmiar fluoru (znajduje się nie tylko w paście do zębów, ale także w wodzie i niektórych produktach spożywczych) może powodować chorobę, zwaną fluorozą.
Kolejną zasadą, o której warto pamiętać jest to, by nie myć zębów od razu po jedzeniu. Należy poczekać około pół godziny, aby pH w jamie ustnej się podniosło. Zwłaszcza, jeśli jadło się coś kwaśnego, gdyż to bardzo je obniża. Warto wiedzieć, że przy niskim pH jamy ustnej szkliwo staje się miękkie, a więc jest bardziej podatne na uszkodzenia. Przed myciem warto opłukać jamę ustną wodą.
Mycie zębów to nie wszystko. Należy także zadbać o czystość języka. Bakterie i drobiny jedzenia zbierają się na nim i tworzą osad, który musi być usunięty. Warto więc poszukać szczoteczki, która ma na główce dodatkową powierzchnię czyszczącą. Jeśli mamy elektryczną lub soniczną, to możemy kupić specjalną manualną do czyszczenia języka.
Szczotkowanie zębów i mycie języka to jeszcze nie koniec. Należy także nitką oczyścić przestrzeń międzyzębową. Zwłaszcza, jeśli nasze zęby znajdują się blisko siebie.
Ostatnim etapem higieny jamy ustnej jest płukanie. Odbywać powinno się przy zastosowaniu specjalnego płynu. Usuwa resztki pokarmu i niszczy bakterie.