Choć niepodzielnie w każdej kieszeni i torebce króluje telefon komórkowy, nie zdetronizował on zegarka z roli głównego czasomierza. Tradycyjny zegarek na rękę jest dyskretniejszy do sprawdzenia, bardziej elegancki, a zaglądanie na komórkę może zostać w wielu okolicznościach źle odebrane, np. na prelekcji czy w trakcie spotkania. Poza tym, dla wielu mężczyzn dobry czasomierz pozostaje wciąż synonimem luksusu, a dla kobiet – częścią biżuterii.
Świat zegarków ma swoich zagorzałych pasjonatów, wydawane są specjalistyczne książki i czasopisma, organizowane zloty. Nic dziwnego, skoro na rynku dostępna jest cała rozpiętość modeli – od tańszych, niższej jakości, po ekskluzywne, wartości samochodu, a nawet domu. Białe kruki pozostawmy pasjonatom, przyjrzyjmy się ofercie tylko tych dostępnych dla każdego Kowalskiego.
• Budowa zegarka - jak wybrać najlepszą?
• Mechaniczny, kwarcowy czy elektroniczny - jaki mechanizm zegarka wybrać?
• Typy zegarków - który wybrać?
• Funkcje dodatkowe zegarka - na co zwrócić uwagę?
Budowa zegarka - jak wybrać najlepszą?
Przed dokonaniem zakupu warto poznać podstawowe informacje, aby z rozwagą wybrać najlepszą dla siebie opcję. Bez wątpienia należy przede wszystkim zaznajomić się z budową, typami i rodzajami zegarków.
W zależności od zastosowanego mechanizm, modele różnić się mogą między sobą detalami, wszystkie posiadają jednak kilka cech wspólnych, potrzebnych do prawidłowego funkcjonowania.
Koperta
Stanowi opakowanie czyli część wierzchnią zegarka. Najczęściej jest ona kształtu owalnego, okrągłego lub kwadratowego. To w niej usytuowany jest mechanizm. Wykonana może zostać w całości z metali szlachetnych (jak złoto czy platyna) lub jedynie pokryta cienką warstwą. Modele mniej ekskluzywne wykonywane są w oparciu o:
- Stal – co czyni je niezwykle odpornymi i trwałymi. Koperta jest wciąż stosunkowo elegancka, choć mniej błyszcząca. U niektórych materiał może wywoływać reakcje alergiczne.
- Tytan – zdobywa coraz większą popularność ze względu na swe hypoalergiczne właściwości. Jest to jednak bardzo droga opcja. Trwały, elegancki, pasujący zwłaszcza do męskiej biżuterii.
- Spieki ceramiczne – stanowią nowość na biżuteryjnym rynku. Ze względu na swą kruchość, nie nadają się raczej do codziennego użytkowania dla osób aktywnych. Z drugiej strony, materiał nie jest jednak podatny na zarysowania, przez co jest niezwykle elegancki.
- Plastik – stosowany jest do produkcji sportowych oraz tańszych modeli.
- Bransoleta wykonana jest zazwyczaj z tego samego materiału co koperta. Elementem łączącym szkło z kopertą jest tzw. ramka.
Od dołu koperty znajduje się tzw. dekiel, który zabezpiecza spodnią część zegarka. Wykonany zazwyczaj z tego samego materiału, choć czasem wykorzystuje się przezroczysty materiał, aby lepiej widzieć precyzyjną pracę mechanizmu. Umieszczone są na nim informacje dotyczące producenta, czasem modelu, a także inne oznaczenia jak:
- Swiss made – szwajcarski znak jakości,
- Water resistance – określenie wodoszczelności modelu,
- Saphirre crystal – zegarek posiada szafirowe szkło,
- Stainless steel – zegarek wykonany ze stali szlachetnej.
Szkło
umieszczone jest od góry koperty. Pozwala na widzenie tarczy, jednocześnie osłaniając ją przed uszkodzeniami. Spotkać można kilka podstawowych materiałów, które sprawdzać należy pod kątem skali Mohsa czyli stopnia twardości. Każdemu materiałowi przyznawana jest dana ocena od 1 do 10, porównując twardość do kamieni szlachetnych. Czym niższa ocena, tym miększy, podatny na uszkodzenia materiał, np. 1 ma talk, a 10 najtwardszy diament.
Hesalitowe szkło stanowi tańszą opcję. Powstaje z obrobionego chemicznie plastiku. Szkło nie tłucze się lecz jest podatne na zarysowania. W skali Mohsa: 1.
Mineralne szkło produkowane jest na bazie krzemu i charakteryzuje się większą odpornością na zarysowania, zwłaszcza produkty dodatkowo utwardzone. W skali Mohsa: 4-5.
Szafirowe szkło stanowi najlepszy i najtrwalszy wybór, niestety także najdroższy. Szkło wytwarzane jest z syntetycznego szafiru, podobnie twardego jak naturalny odpowiednik. W skali Mohsa: 7-9.
Tarcza
Jest najbardziej charakterystycznym elementem każdego zegarka. To na niej znajdują się wskazówki i cyfry, pozwalające odczytać godzinę. W zależności od upodobań, wybrać można oznaczenia w formie cyfr rzymskich (I, II, III itd.) lub arabskich (1, 2, 3). Spotkać można także uproszczony system (zwany indeksami) oznaczania pełnych godzin kropkami lub kreskami.
W zależności od złożoności modelu, dodatkowo znaleźć może się wyświetlacz daty, stoper lub chronograf.
Koronka
Charakterystyczny element każdego zegarka, zarówno mechanicznego jak i kwarcowego. Mały element metalowy, umiejscowiony zazwyczaj po prawej stronie koperty. Umożliwia on nakręcanie zegarka w przypadku mechanicznych modeli i ustawienie wskazówek w każdym z typów. Wielu producentów widzi w koronce element dający wielkie możliwości twórcze, nadając im fantazyjne kształty i wielkości.
Pasek
Pasek w zegarkach może być swobodnie zmieniany i dokupywany osobno. Może zostać wykonany ze:
- Skóry, głównie cielęcej albo w wydaniu egzotycznym: ze strusia, krokodyla, aligatora, węża.
- Kauczuku, posiada wtedy luźniejszy, codzienny styl. Wykorzystywany w modelach swobodniejszych, głównie sportowych.
- Guma, silikon i inne, stosowane zazwyczaj w zegarkach sportowych, oraz swobodniejszych, przeznaczonych do noszenia na co dzień.
Mechaniczny, kwarcowy czy elektroniczny - jaki mechanizm zegarka wybrać?
Podstawowy podział dokonywany jest na podstawie mechanizmu, ukrytego wewnątrz zegarka, w kopercie. To jego budowa decyduje w największym stopniu o wartości, żywotności, trwałości, niezawodności i dalszych kosztach eksploatacji.
Zegarek mechaniczny
Jest tradycyjnym typem czasomierza, do dziś ceniony i szeroko stosowany. Nie potrzebuje on wymiennych baterii, ani innego systemu zasilania. Nakręcając zegarek za pomocą koronki, powodujemy naciągnięcie sprężyny, a więc sami przedłużamy jego pracę. Najdokładniejszy z rodzajów zegarków, ceniony wśród znawców i przedkładany ponad modele kwarcowe (zasilane na baterie).
Jeśli zegarek jest mechaniczny, to odnajdziemy informację o tym na tarczy. Dokładny rodzaj zastosowanego mechanizmu określony będzie za pomocą ilości kamieni łożyskujących (zazwyczaj 17-25). Kiedyś wykorzystywane były do tego rubiny, dziś kamienie syntetyczne.
Zegarek automatyczny
To odmiana zegarka automatycznego, a więc nieposiadającego standardowych baterii zasilających. Zegarki te wyposażone są w tzw. automatyczne naciąganie. Dzięki specjalnej konstrukcji zegarek zostaje zasilany w trakcie noszenia, dzięki naturalnym ruchom ręki. Nie trzeba go więc nakręcać, wystarczy założyć i swobodnie nosić. Głównym elementem mechanizmu jest wahnik. Zegarek automatyczny posiada najczęściej napis na tarczy automatic. Jest on równie precyzyjny, co model mechaniczny, nakręcany koronką.
Zegarek kwarcowy
Mniej ceniony przez specjalistów, zasilany bateriami. Cechą charakterystyczną tychże modeli jest fakt, że wskazówka sekundnika przeskakuje o pełną sekundę, a nie płynnie jak w przypadku mechanicznych odpowiedników. Zegarki takie posiadają zazwyczaj oznaczenie na tarczy quartz. Uznaje się, że zegarki kwarcowe są mniej podatne na wstrząsy i uszkodzenia, nadają się więc bardziej dla aktywnych właścicieli. Niosą one jednak za sobą potrzebę stałego wymieniania baterii, co wiąże się z dodatkowymi wydatkami.
Zegarek zasilany energią słoneczną
Odmiana zegara kwarcowego, niewymagająca jednak typowej baterii zasilającej. Mechanizm generuje energię z oświetlenia naturalnego i sztucznego, musimy pamiętać jedynie o stałym dopływie światła. Fotoogniwa pobierające energię umiejscowione są zazwyczaj na tarczy zegarka. Jest ona następnie magazynowana w akumulatorze, które to wymagają zmiany od czasu do czasu. Na tarczy odnajdziemy oznaczenie solar.
Zegarki hybrydowe
Mechanizm ten stanowi połączenie typu kwarcowego i automatycznego. Nie wymagają one wymiany baterii, lecz co pewien czas należy wymienić akumulator. Energia, podobnie jak w przypadku automatycznego, pobierana jest z naturalnych ruchów ręki osoby noszącej go. Jest ona następnie przekazywana do części ładującej akumulator zasilający. Oznaczenia spotykane na tarczy to zazwyczaj Autoquarz, Megaquarz, Kinetic oraz Dual Power.
Chronometry
Są jednocześnie bardzo dokładnym, ale także drogim i wysokiej klasy typem zegarka.Gwarancję najwyższej jakości oferują jedynie modele powstałe u producentów mechanizmów, który otrzymał stosowny certyfikat. Daje to możliwość umieszczenia na tarczy oznaczenia Chronometer.
Typy zegarków - który wybrać?
Choć dziś granice tego, co wypada założyć na dzień, a co zarezerwowane jest na wieczór zacierają się, warto poznać podstawowe rozgraniczenia, stanowiące kanon klasyki. Kupimy wówczas czasomierz dopasowany do sytuacji, w której częściej bywamy lub zdecydujemy się świadomie na większą uniwersalność. Przede wszystkim zegarki podzielić możemy na kilka typów, w zależności od ich stylu, strojności i dopasowania do okazji i stroju.
Zegarek wizytowy powinien posiadać prosty, klasyczny, lecz elegancki krój, podobnie jak dobry garnitur czy garsonka. Wyraźna tarcza, elegancki pasek, dobra jakość i staranne wykonanie. Zakładany do szykownych ubrań wizytowych, nosić mogą go także osoby eleganckie na co dzień, pracujące w koszuli. Raczej nieodpowiedni do swobodnych ubrań codziennych. Zbytnia ekstrawagancja jest niewskazana.
Zegarek biżuteryjny przedkłada bogatą formę nad funkcjonalnością. Wybierany zwłaszcza przez kobiety, choć istnieją ekstrawaganckie modele dedykowane także dla panów. Zegarek obfitować może w grawerkę, kryształy, perły, bransoleta stanowi często kunszt sztuki złotniczej, będąc sama w sobie wielką ozdobą. Dopuszczalny zarówno w dzień, jak i wieczorową porą.
Zegarek sportowy przeznaczony jest zarówno dla osób uprawiających sport jak i dla preferujących luźniejszy styl ubierania się na co dzień. Ich wielką zaletą jest odporność na wstrząsy, wilgoć i uderzenia. Materiałem dominującym są syntetyki, guma, plastik. Nie pasują one zupełnie do elegantszych strojów.
Zegarek codzienny, casualny, stanowi wyważone połączenie wszystkich typów zegarków. Nadaje się zarówno do eleganckiego swetra jak i luźniejszego t-shirtu. Zegarek codzienny musi być przede wszystkim wygodny w noszeniu, trwały i odporny na wstrząsy.
Funkcje dodatkowe zegarka - na co zwrócić uwagę?
Wodoszczelność zegarka wskazuje na jego tolerancję względem wilgotności powietrza, czy nawet pełnego zanurzenia. Warto wybierać te odporne na działanie wody, zwłaszcza jeśli nie planujemy ściągać go do kąpieli, czy do mycia rąk. Wodoszczelność, czyli w skrócie WR podawane jest na kilka sposobów - w metrach (m), atmosferach (atm) lub stopach (ft). Podział ogólny wygląda następująco:
- 30 m, 3 atm, 100 ft – model odporny na mycie rąk, nie zaszkodzi mu także deszcz i wysoka wilgotność.
- 50 m, 5 tm, 165 ft – model nadaje się do pływania oraz kąpieli,
- 100 m, 10 atm, 660 ft – możliwe jest nurkowanie na małych głębokościach,
- ponad 200 m, 20 atm, 660 ft – specjalistyczne zegarki nadające się do pełnego nurkowania.
Poza tym modele posiadać mogą pełen datownik (dzień i miesiąc), pulsometr, stoper, krokometr, alarm (budzik), kompas.