-
Oferta od
firmy
-
Stan
nowe
-
Tematyka
literaturoznawstwo
Dramat bez nazwy. Obraz sceniczny w 5 aktach na tle wypadków roku 1863
Ludwika Hipolita Plater
wstęp i opracowanie: Dorota Samborska-Kukuć
Łódź 2015
Primum Verbum
ISBN: 978-83-65237-09-5
liczba stron: 310
oprawa miękka
.
Fragmenty wstępu
.
"Dramat bez nazwy" to pięcioaktowy, formalnie tylko udramatyzowany, mocno subiektywny zapis wydarzeń dotyczących zrywu styczniowego, który wiosną 1863 r. sięgnął do Inflant Polskich, wciągając w wir działań powstańczych Leona Platera, młodszego o piętnaście lat brata autorki. W oryginalnym pamiętniku swoiście wystylizowanym na tekst dramatyczny, dokonała autorka zapisu wydarzeń, jakie rozegrały się na jej rodzinnej prowincji i przez jej pamięć zostały zarejestrowane.
"Dramat bez nazwy" to niejako tragedia. Bohater – jednostka wybitna – musi dokonać wyboru między dwiema racjami, wikła się w konflikt z siłami wyższymi i ponosi klęskę. Tak widziała autorka bohatera i jego zmagania z momentem dziejowym, w którym miał do odegrania jakąś rolę. W utworze przedstawia los jednostki szlachetnej, której działania wiodą ją do zguby, a los z góry ją determinuje. Dramat reprezentował, mający swoje apogeum literackie dopiero w latach dziewięćdziesiątych, rodzaj tzw. „melodramatu styczniowego”, polegającego na transpozycji tradycyjnie pojętej walki dobra ze złem na kwestię „tożsamości człowieka i jego integracji z siłami zła lub dobra [...] w planie narodowych zmagań o wolność, [...] łączących rewolucję i religię”. Utwór pokazał młodych entuzjastów zza Dźwiny, którzy, uwikławszy się nie tylko w beznadziejną i samotną walkę, lecz także sprowokowani przez wrogie siły, ponieśli największe ofiary i ściągnęli na zamieszkujących tam Polaków poważne represje. Platerówna rozpisała na głosy sprawozdanie z traumatycznych s t u d n i Leona Platera od chwili otrzymania przez niego rozkazu udziału w akcji po rozstrzelanie. Pokazany przez nią w Dramacie ciąg wypadków nie odbiega na ogół od tych przedstawień, jakie wyłaniają się z przywołanego powyżej materiału pamiętnikarskiego. Wyostrzony jest jednak punkt widzenia – wydarzenia ukazane zostały z perspektywy rodzinnej, domowej.